اعجاز

گم‌گشته‌ای در من

خویشتنِ خویش می‌جوید.

و چه هزل کوک می‌زند؛

بریده‌هایِ مرا بر دوخته‌هایِ ناسازِ خویش.

سخن کوتاه کن سعیای دروغین‌ام!

عیسای آشوغِ من

حرامزاده‌ای بیش نبود.

بسندگی

چه مانده ‌است از من

جز مشتی خاکسترِ مَخی

که زیستم‌ش عمری.

چه می‌ماند از من

گر که سریرتِ همین خاکستر هم نبودمی.

تقابل

هیچ کجا امن‌تر از کودکی‌ام نبود

در ظلمت تردیدی محض
پلک بسته؛

تا خودِ چند سالگی‌ام

بی‌وقفه دویدم

پشتِ آن درِ کیپ تا کیپ بسته
بی هیچ رسیدنی؛

ایستادم

تا دلم قرار بگیرد

در گشوده شد و من

با هجوم بی‌محابای حقیقت

باز به خاک افتادم.

به بهانه‌ی نبودن بیژن جلالی

"برای تاریخ روز

تقویم را باز می‌کنم

و تعجب می‌کنم از اینکه

روزها طبق پیش‌بینی تقویم

به پیش می‌روند."

به روایت تقویمِ شومِ این بد‌‌‌روزگار، امروز دهمین سال‌مرگ بیژن جلالی‌ست. هم‌ ‌او که واژگان را به سادگی کنار هم می‌نشاند وتنهایی را نه صرفا آنچنان که هدایت زیست، بل شبیه‌ترین به آنچه وجود داشت؛ زیسته و بر قلم رانده‌ست. و امروز آن روزی‌ست نه جدا از آنچه جلالی خود در وصف هر روز گفته است و بسی خوب گفته است که؛

"امروز

روزی‌ست گرامی

چون دیگر روزها

و امروز

روزی‌ست زودگذر

چون دیگر روزها

و امروز

روزی‌ست دیرپا

چون دیگر روزها

و امروز

روزی‌ست

که باید او را به فراموشی سپرد

چون دیگر روزها"

و به حتم آنچه امروز، جز تصویر تمام‌قد او با‌‏‎ کت شلوار و جلیقه‌‏‎ و آن صورت لاغر و استخوانی و عینک چشمگیر، برابر دیدگانمان جان می گیرد، حجم بزرگی‌ست از تنهایی و سکوت زایدالوصفش. و آهنگ زمزمه‌ای که تکرارکنان شعر رفتنش را قافیه می‌شود مدام که؛

"دعوای من و جهان

به پایان خود رسیده است

از ما دو تن

آنکه می‌ماند جهان است."

و من که این روزها بی مناسبتِ بودن یا نبودن بیژن جلالی، میان حرفهایش حرفی گم کرده‌ام انگار؛

"به دنبال حرفی می‌گردم

ناگفته و ناگفتنی

از این رو دستم به سوی

هیچ کتابی نمی‌رود

و چشم‌هایم بیهوده گوشه‌ی اتاق را

تماشا می‌کند."

و فکر می‌کنم که چه خوب است لمس لحظه‌ها، حین گم شدن چشمهایم در برگ برگ دستنوشته‌های او، وقتی که حتی جدالم با بودن، رنگِ سازش می‌گیرد، هر چند خاکستری؛

"از جهان عقب نشینی کرده‌ام

به روی تخت‌خوابم

در کنار رادیو

ولی هنوز نمی‌دانم

که من رو به جهان دارم

یا پشت به جهان کرده‌ام."

و هر چه چرخ می‌زند نگاهم بر بلندای جهانی که تنها او توانست آنچنان که هست بنمایاند، هیچ به ذهنم نمی‌رسد جز همین چند خط که خودش بود، و تصویری از من است امروز؛

"اگر کسی مرا خواست

بگویید رفته است

باران‌ها را تماشا کند

و اگر اصرار کرد

بگویید برای دیدن توفان‌ها

رفته است

و اگر باز هم سماجت کرد

بگویید رفته است

تا دیگر برنگردد."

پ.ن: تمامی اشعارِ در حصار مانده از آن بیژن جلالی‌ست. و چه زنده است هنوز. و این مختصر در شرح آنچه او بود و ماند، نه بس.

بهر آرامشی که کو؟

و گم‌گشتگی در هزار‌توی این تنهایی گران‌بار و بی‌انتها، یگانه سهم‌مان بود از آن همه اختیار تقدیمی اما تحمیلی. گوشه‌ی عزلت و فرو‌رفتنی بغایت عمیق، در چند‌و‌چون آنچه جز نیستی‌اش نام نشاید؛ خوش‌آرمیده در سایه‌ی اندیشه‌ای که تنها آیتش در وادیِ زندگی نام‌یافته‌ی امروز؛ بودنی‌ست از جنس هر آنچه، جز بودنی که می جستیمش. و ما که رهسپاریم همچنان بیراهه‌هایِ سیه‌فامِ "صراط ضالین" نام‌نهاده را. و چشم‌هامان تا مرز ندیدنی بس آشکارا، ذیل کلاهی بس گشاد، خوابِ شفایی عاجل می بیند.

خروج

سکوت؛

عینِ نبودن بود، در قاموس"مان".

حالا نیستی که ببینی؛

مرگ تدریجی ام

چه تماشایی دارد.

پی نوشت: وهنوز؛ خوب که نیستی تو.

امتداد

خوب که نیستی ببینی چطور آدمها به همه‌چیز می‌مانند جز انسان.

نشسته‌ام؛

وصله می‌زنم نگاهم را به تصویر ماتی از روزمرگی‌هایم.

همین چند رج مانده که کوک بزنمت به خوابهای ندیده‌ام.

دوام بیاور رویای نارس نسل من.

پس نوشت: راستی؛ خوب که نیستی تو.

استیصال

خجلتم آید همی؛ زین بیهوده‌نفسها، که تنها نمودی‌ست از بودنی بی‌انتها عبث. معذورم بدارید از تن سپردن به کذبِ محضِ هر آنچه تصویر، غیر از این که هستم. و صحه بر بی‌گناهیم همین بس؛ که به کرات فریاد کرده‌ام نیستنم را.

بزمی که بی‌تو

خسته‌ام از کوتاهی دستانم. از بودنی که کنار بودنِ تهوع آورِ توست و رسالتی که بر شانه‌هایم سنگینی می‌کند و فرصتی که دست نداده‌ست هنوز.